رسولُ اللّه صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

حَسبُ الرَّجُلِ مِن دِينِهِ ،كَثرَةُ مُحافَظَتِهِ على إقامَةِ الصَّلَواتِ .

در ديندارى مرد همين بس ، كه بر گزاردن نمازها بسيار مواظبت كند .

تنبيه الخواطر : 2 / 122
منتخب ميزان الحكمة : 328

پیامبر اكرم(ص) فرمودند:"بنده ای نیست كه به وقت های نماز و جاهای خورشید اهمیت بدهد، مگر این كه من سه چیز را برای او ضمانت می كنم: برطرف شدن گرفتاری ها و ناراحتی ها، آسایش و خوشی به هنگام مردن و نجات از آتش.

حضرت عبدالعظیم حسنی از امام حسن عسكری(ع) روایت می كند كه فرمودند: "خداوند متعال با حضرت موسی تكلم كرد، حضرت موسی فرمود:خدای من. كسی كه نمازها را در وقتش به جای آورد چه پاداشی دارد؟ خداوند فرمود:حاجت و درخواستش را به او عطا می كنم و بهشتم را برایش مباح می گردانم."¹ حضرت حجةالاسلام والمسلمین هاشمی نژاد فرمودند: پیرمردی مسن، ماه مبارك رمضان به مسجد لاله زار می آمد. خیلی آدم موفقی بود، همیشه قبل از اذان داخل مسجد بود. به او گفتم: حاج آقا. شما خیلی موفقید، من هر روز كه به مسجد می آیم می بینم شما زودتر از ما آمده اید جا بگیرید، او گفت: نه آقا، من هرچه دارم از نماز اول وقت دارم و بعد گفت: من در نوجوانی به مشهد رفتم.

مرحوم حاج شیخ حسن علی نخودكی را پیدا كردم و گفتم: من سه حاجت مهم دارم، دلم می خواهد هر سه تا را خدا در جوانی به من بدهد، یك چیزی یادم بدهید؟ ایشان فرمودند: چی می خواهی؟ گفتم: یكی دلم می خواهد در جوانی به حج مشرف شوم، چون حج در جوانی لذت دیگری دارد. فرمودند: نماز اول وقت به جماعت بخوان. گفتم: دومین حاجتم این است كه دلم می خواهد یك همسر خوب خدا به من عنایت كند. فرمودند: نماز اول وقت به جماعت بخوان. و حاجت سومم این است كه خدا یك كسب آبرومندی به من عنایت فرماید.

فرمودند:نماز اول وقت به جماعت بخوان. این عملی را كه ایشان فرمودند من شروع كردم و در فاصله سه سال هم به حج مشرف شدم، هم زن مؤمنه و صالحه خدا به من داد و هم كسب با آبرو به من عنایت كرد.

جايگاه و اهميت نماز
نماز در اسلام جايگاه والا و اهميت فراوان دارد؛ به طوري كه همه كردارهاي عبادي ديگر به شرط قبولي آن پذيرفته مي‌شود. در اين جا به اهميت و جايگاه نماز  از منظر دين نظري مي‌كنيم:

الف) نخستين واجب ديني
پيامبر اكرم(ص) فرمودند: «اول ما افترض الله علي امتي الصلوات الخمس؛ اول چيزي كه خداوند بر امتم واجب كرد نمازهاي پنج‌گانه بود.»
ابن شهرآشوب مي‌نويسد: «در مدتي كه پيامبر اكرم(ص) در مكه بود، هيچ عبادتي تشريع نشد مگر طهارت و نماز كه بر او واجب، و براي امت، سنت (مستحب موكد) بود. پس از معراج و در سال نهم بعثت، نمازهاي پنج‌گانه واجب شد. هنگامي كه پيامبر(ص) به مدينه هجرت كرد، در شعبان سال دوم هجرت، روزه واجب شد، قبله تغيير كرد و زكات فطريه و نماز عيد نيز واجب شده و فريضه نماز جمعه در سال نخست هجرت جايگزين نماز ظهر و سپس زكات دارايي‌ها واجب شد.

ب) نخستين آموزه پيامبر(ص)
«كان رسول ‌الله(ص) اذا اسلم الرجل، اول ما يعلمه الصلاة؛ سيره و روش پيامبر اكرم(ص) اين بود كه اولين چيزي كه به افراد تازه مسلمان مي‌آموختند، نماز بود.»

ج) ستون دين
حضرت باقر(ع) مي‌فرمايد: «الصلاة عمود الدين، مثلها كمثل عمود الفسطاط اذا ثبت العمود ثبتت الاوتاد و الاطناب، و اذا مال العمود و انكسر لم يثبت وتد و لا طنب؛ نماز ستون دين است، مثل نماز، مثل ستون خيمه است، هرگاه ستون، ثابت و پابرجا باشد ميخ‌ها و طناب‌ها ثابت خواهند بود و هرگاه كج شده و بشكند ميخ و طنابي نمي‌ماند».
پيامبر اكرم(ص) نيز مي‌فرمايند: «اصلاة عباد الدين فمن ترك صلاته متعمدا فقد هدم دينه؛ نماز ستون دين است، پس هركس عمدا نمازش را ترك كند به تحقيق دينش را منهدم كرده است.»

د) اولويت اول در فروع دين
همان گونه كه بدن داراي اعضاي مختلفي است و از نظر اهميت و اولويت متفاوتند مانند سر و قلب نسبت به بقيه اعضاي بدن كه اولويت اول را دارند؛ اجزاي دين نيز چنين است و از تعبيراتي كه اولياي دين درباره نماز فرموده‌اند مي‌توان اهميت و اولويت اول را به خوبي استفاده كرد. پيامبر اكرم(ص) مي‌فرمايد: «موضع الصلاة من الدين كموضع الراس من الجسد؛ جايگاه نماز در دين، مانند جايگاه سر در بدن است.»
«عنه ـ في وصايا لقمان لابنه: لا تصم صوما يمنعك من الصلاة، فان الصلاة احب الي الله من الصيام؛ از معصوم(ع) روايت شده است كه از سفارش‌هاي لقمان به پسرش اين بود: روزه‌اي كه تو را از نماز باز مي‌دارد، مگير؛ چون نزد خداوند، نماز محبوب‌تر از روزه است [البته مراد روزه مستحبي است].»

هـ) چهره دين
حضرت علي(ع) مي‌فرمايد: «لكل شيء وجه و وجه دينكم الصلاة فلايشينن احدكم وجه دينه؛ براي هرچيز چهره‌اي است و چهره دين شما نماز است، مبادا كسي چهره و سيماي دينش را خراب كند.»
اگر دين را به يك انسان تشبيه كنيم و براي آن اعضا و جوارحي در نظر بگيريم؛ مقام و منزلت نماز در جسم دين، هم‌چون مقام و منزلت صورت در بدن است. صورت، شريف‌ترين عضو از اعضاي ظاهر بدن است، زيرا ارجمندترين عضو بدن انسان، سر اوست و شريف‌ترين عضو در سر، صورت است كه اعضاي حساسي در آن قرار دارد مانند چشم، گوش، بيني، زبان و دندان. هم‌چنين نماز در ميان عبادت‌ها، والاترين آنهاست، چون نماز مانند صورت دين است و زيبايي هربدني به زيبايي صورت آن است و اگر صورت كسي زيبا نباشد او را زيبا نمي‌گويند. زيبايي جسم دين و نيكويي بدن ديانت نيز به نماز بستگي دارد. هنگامي كه ما به ديدار كسي مي‌رويم، ابتدا به صورت او نگاه مي‌كنيم و اگر مهرباني و خوشرويي در چهره‌اش مشاهده كنيم خوشحال مي‌شويم و دوست داريم با او همنشين شويم و اگر صورتي گرفته داشت از او دوري مي‌جوييم.

و) پرچم اسلام
پيامبر اكرم(ص) مي‌فرمايد: «علم الاسلام الصلاة؛ نماز، پرچم اسلام [و علامت و نشانه مسلمان بودن] است.»

ز) نخستين عمل بالارونده
پيامبر اكرم(ص) ‌فرمود: «اول ما يرفع من اعمالهم الصلوات الخمس؛ اول چيزي كه از اعمال امتم بالا برده مي‌شود، نمازهاي پنج‌گانه است.»

ح) آرزوي ابراهيم(ع)
يكي از راه‌هاي شناخت شخصيت خود و ديگران آن است كه دعاها، خواسته‌ها و آرزوها مورد بررسي قرار گيرد كه چقدر از آنها مادي و چه مقدار معنوي است و مي‌توان گفت ارزش هركس به ميزان آرمان‌هاي اوست. حضرت امير مومنان(ع) مي‌فرمايد: «من كانت همته ما يدخل بطنه كانت قيمته ما يخرج منه؛ هركس همت و تلاشش [فقط] در جهت مسائل مربوط به شكمش مصروف باشد، قيمت و ارزش او به مقدار چيزي است كه از او خارج مي‌شود.» 

قرآن كريم زماني كه دعاها و آرزوهاي حضرت ابراهيم(ع) را بيان مي‌كند چنين مي‌فرمايد: «رب اجعلني مقيم الصلوة و من ذريتي ربنا و تقبل دعاء؛ پروردگارا من و ذريه‌ام را از اقامه‌كنندگان نماز قرار بده و بار الهي دعاي ما را اجابت فرما(ابراهيم، آيه 40)». «ربنا اني اسكنت من ذريتي بواد غير ذي زرع عند بيتك المحرم ربنا ليقيموا الصلوة؛ پرورگارا به تحقيق، ذريه و فرزندان خود را به وادي بي‌كشت و زرعي نزد بيت‌الحرام تو براي اقامه نماز مسكن دادم(ابراهيم، آيه 37).»

ط) برپادارنده دين
پيامبر اكرم(ص) مي‌فرمايد: «قيم ‌الدين الصلاة؛ برپا دارنده دين، نماز است.»...

كتاب حاضر در شش بخش به تفصيل دانستني‌هايي درباره نماز را مورد بحث و بررسي قرار داده است. جايگاه و اهميت نماز در اسلام، چرا نماز بخوانيم؟، دسته‌بندي انسان‌ها براساس نماز، آيا ما از اقامه كنندگان نمازيم؟، راه‌هاي جذب ديگران به نماز و وظيفه ما در برابر تاركين نماز، عناوين ششگانه بخش‌هاي اين اثرند.

چاپ پنجم کتاب «دانستي‌هاي لازم از نماز» در شمارگان 2000 نسخه، 276 صفحه و بهاي 37000 ريال راهي بازار نشر شد.

خداوند در قرآن می فرماید:«يا ايها الذين آمنوا اذكروا الله ذكرا كثيرا و سبحوه بكرة و اصيلا»: ای کسانی که ایمان آورده اید ! خدا را بسیار یاد کنید . و صبح و شام او را نیایش کنید (سوره احزاب ، آيات 41 و . 42). در مورد نماز پيغمبر اكرم فرمود و يا ائمه اطهار فرمودند ( چون هم در كلمات رسول اكرم هست و هم در كلمات ائمه ) « الصلوة عمود الدين » (وسائل ، ج 3 ، ص 23 ، ح . 13)نماز عمود خيمه دين است يعنی اگر دين را به منزله يك خيمه بر پا شده ای بدانيم كه هم چادر دارد و هم طناب و هم حلقه و هم ميخی كه بزمين كوبيده اند و هم عمودی كه آن خيمه را بر پانگاه داشته است ، نماز به منزله عمود اين خيمه بر پا شده است . و مخصوصا در حديث نبوی كه رسول اكرم بيان فرموده است ، همين مطلب به همين شكل توضيح داده شده است.

درباره نماز وارد شده است : « ان قبلت قبل ما سواها و ان ردت رد ما سواها » (وسائل ، ج 3 ، ص 22 ، ح 1 ): يعنی شرط قبولی و پذيرش ساير اعمال انسان قبولی نماز است . به اين معنی كه اگر انسان كارهای خيری انجام بدهد و نماز نخواند و يا نماز بخواند اما نماز نادرست و غير مقبولی كه رد بشود ، ساير كارهای خير اوهم رد می شود . شرط قبولی سايركارهای خير انسان قبول شدن نماز اوست . در حديث ديگر است كه : « الصلوة قربان كل تقی » (نهج البلاغه ، حكمت 131 ، ص . 1152 ) ، نماز مايه تقرب هر انسان پرهيز كار است . باز در حديث ديگر است كه شيطان هميشه از مؤمن ناراحت و گريزان است ، مادامی كه مراقب و محافظ نمازش هست و امثال اينها كه ما در اخبار و احاديث زياد داريم و حتی از خود قرآن مجيد می توان اين مطلب را يعنی اهميت فوق العاده نماز را استنباط كرد. نماز، جزء برنامه انبياء بوده است . حضرت عيسي (ع) در گهواره مي گويد: خداوند مرا تا زنده هستم به نماز و زكات سفارش كرده است : «وأوصني بالصلوة والزكوة ما دمت حيّا» (مریم ، 31) امام حسين (ع)، حتي ظهر روز عاشورا در ميدان مبارزه و در برابر تيرهاي دشمن هم نماز را رها نكرد.

حضرت ابراهيم (ع) ، همسر وكودك خويش را در بيابان هاي داغ مكّه ، كه آن هنگام هيچ آب و گياهي نداشت ، مسكن داد و گفت : خدايا، تا نماز به پا دارند: «اّني أسكنت من ذريتي بواد غير ذي زرع عند بيتك المحرم ربنا ليقيموا الصلوة» (ابراهیم ، 37) پيشوايان معصوم ما، هنگام نماز، رنگ خود را مي باختند و مي فرمودند: وقت اداي امانت الهي وحضور در پيشگاه الهي است . (بحار الانوار ، ج 81) گرچه بعضي نماز را به طمع بهشت يا ترس از عذاب جهنم مي خوانند، امّا اميرالمومنين (ع) نماز را نه براي تجارت يا سپري از آتش ، بلكه بخاطر شايستگي خدا براي عبادت ، انجام مي دهد. (نهج البلاغه ، حکمت ،237) براي اهتمام به اين برنامه سازنده ، اسلام به پدران و مادران سفارش كرده كه اطفال خود را قبل از بلوغ، مثلا از سن ّ هشت سالگي به هر نحو كه مي توانند وادار به نماز كنند و گاهي هم بخاطر بي اعتنايي شان ، از خود خشونت نشان دهند. (وسائل اشیعه ، ج 3 ، ص 13) آنكه اهل نماز است ، با مبداء هستي مرتبط است . مثل خلباني كه با اتاق فرمان ارتباط دارد. نماز، سبب آمرزش گناهان و زدودن آثار لغزش هاست .

قرآن ، پس از دستور به نماز، مي فرمايد:«اّن الحسنت يذهبن السيئات » (هود ، 114) نيكي ها، بدي ها را از بين مي برد. خداوند در سوره ي نور مي فرمايد:« وَ اقيمُواالصَّلاةَ وَ اتواالزَّكاة وَ اَطيعُواالرَّسوُلَ لعَلكُمْ ترْحَمُونَ» (نور/ 56) " و نماز را بر پا داريد و زكات بدهيد و رسول را اطاعت كنيد تا مشمول رحمت شويد."خداوند در اين آيه اولين شرط براي داخل شدن در رحمت را برپايي نماز برمي شمارد.در آیه دیگر خداوند به همراهي خدا با نمازگزاران اشاره می کند و می فرماید:«"وَ لقَدَ اَخذاللهُ ميثاقَ بَني اِسْرائيلَ وَ بَعَثنا مِنهُمْ اثنيْ عَشَرَ نقيباً وَ قالَ اللهُ اِنّي مَعَكُمْ لَئِنْ اَقَمتمُ الصَّلاةَ. (مائده / 12) " و خدا از بني اسرائيل پيمان گرفت و از آنها دوازده رهبر و سرپرست برانگيختيم و خداوند گفت من با شما هستم اگر نماز را بر پا داريد… . در اين آيه حمايت و همراهي خدا از بني اسرائيل را مشروط به شروطي مي كند كه اولين آنها بر پاداشتن نماز است. يعني تا وقتي كه نماز را برپا دارند مشمول حمايت خداوند مي شوند و ترك نماز، ترك هدايت خداوند را در پي دارد.

اين معنا مي تواند شامل تمام نمازگزاران و تاركان نماز نيز باشد.در جای دیگر خداوند در مورد اهمیت نماز می فرماید:« وَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالاَخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ هُمْ عَلى صلاتهِمْ يحَافِظونَ(انعام ، 92) : آنها كه به آخرت ايمان دارند به آن ايمان مى آورند و مراقب نمازهاى خويش مى باشند .دراین آيه از ميان تمام دستورات دينى تنها اشاره به نماز شده است و همانطور كه مى دانيم نماز مظهر پيوند با خدا و ارتباط با او است و به همين دليل از همه عبادات برتر و بالاتر است ، و به عقيده بعضى هنگام نزول اين آيات تنها فريضه اسلامى همين نماز بود .در جای دیگر درباره اهمیت نماز شب بیان می کند که« تَتَجَافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِع يَدْعُونَ رَبهُمْ خَوْفاً وَ طمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْنَهُمْ يُنفِقُونَ(سجده ،16)»: پهلوهايشان از بسترها در دل شب دور مى شود ( بپا مى خيزند و رو به درگاه خدا مى آورند ) پروردگار خود را با بيم و اميد مى خوانند ، و از آنچه به آنها روزى داده ايم انفاق مى كنند . جمله تتجافى جنوبهم عن المضاجع اشاره است به مساله نماز شب .

در حديثى از امام صادق (عليه السلام) مى خوانيم : «ما من حسنة الا و لها ثواب مبين فى القرآن ، الا صلوة الليل ، فان الله عز اسمه لم يبين ثوابها لعظم خطرها ، قال : فلا تعلم نفس ما اخفى لهم من قرة اعين »: هيچ عمل نيكى نيست مگر اينكه ثواب روشنى در قرآن براى آن بيان شده ، مگر نماز شب كه خداوند بزرگ ثواب آن را روشن نساخته به خاطر اهميت آن ، لذا فرموده است : هيچكس نمى داند چه ثوابهائى كه مايه روشنائى چشمان است براى آنها نهفته شده است .

در روايتى از امام باقر (عليه السلام) چنين مى خوانيم كه به يكى از يارانش فرمود : «الا اخبرك بالاسلام اصله و فرعه و ذروة سنامه» : آيا ريشه و شاخه و بلندترين قله اسلام را به تو معرفى كنم ؟ .راوى عرض كرد بفرمائيد : فدايت شوم . فرمود :« اما اصله الصلوة ، و فرعه الزكاة ، و ذروة سنامه الجهاد ! »: ريشه اش نماز است و شاخه اش زكات ، و قله مرتفع آن جهاد است . سپس افزود : اگر بخواهى تمام ابواب خير را به تو معرفى كنم . راوى مى گويد : بفرمائيد فدايت شوم . امام فرمود :« الصوم جنة ، و الصدقة تذهب بالخطيئة ، و قيام الرجل فى جوف الليل بذكر الله ، ثم قرأ تتجافى جنوبهم عن المضاجع» : روزه سپرى است در مقابل آتش و صدقه محو كننده گناه است ، و بر خاستن انسان در دل شب او را به ياد خدا مى اندازد ، سپس آيه تتجافى جنوبهم عن المضاجع را تلاوت فرمود . در تفسير مجمع البيان از معاذ بن جبل چنين نقل شده كه در غزوه تبوك در خدمت رسولخدا (صلى الله عليه وآله وسلّم) بودم ، گرما همه را سخت ناراحت كرده بود و هر كس به گوشه اى پناه مى برد ، ناگهان ديدم كه پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلّم) از همه به من نزديكتر است ، خدمتش رفتم عرض كردم : اى رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلّم) ! عملى به من بياموز كه مرا وارد بهشت كند ، و از آتش دوزخ دور سازد .

فرمود : سؤال بزرگى كردى ، اما پاسخ آن براى كسى كه خدا بر او آسان كرده است مشكل نيست سپس افزود : «تعبد الله و لا تشرك به شيئا و تقيم الصلوة المكتوبة و تؤدى الزكوة المفروضة و تصوم شهر رمضان »: خدا را پرستش كن و چيزى را شريك او قرار نده نمازهاى واجب را انجام ده و زكات واجب - حق مستمندان - را اداء كن و ماه رمضان را روزه بگير . بعد فرمود : و اگر بخواهى از ابواب خيرات به تو خبر مى دهم عرض كردم اى پيامبر بفرمائيد فرمود :« الصوم جنة من النار و الصدقه تكفر الخطيئه و قيام الرجل فى جوف الليل يبتغى وجه الله ثم قرأ هذه الايه تتجافى جنوبهم عن المضاجع »: روزه سپرى است در برابر آتش و انفاق در راه خدا كفاره گناهان است ، و قيام انسان در دل شب براى خشنودى خدا .

سپس آيه تتجافى جنوبهم را قرائت فرمود . خداوند در جای دیگر می فرماید:«فَإِذَا قَضيْتُمُ الصلَوةَ فَاذْكرُوا اللَّهَ قِيَماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِكمْ فَإِذَا اطمَأْنَنتُمْ فَأَقِيمُوا الصلَوةَ إِنَّ الصلَوةَ كانَت عَلى الْمُؤْمِنِينَ كِتَباً مَّوْقُوتاً(نساء،103) و هنگامى كه نماز(نماز خوف) را به پايان رسانيديد خدا را ياد كنيد در حال ايستادن و نشستن و به هنگامى كه به پهلو خوابيده ايد ، و هر گاه آرامش يافتيد، نماز را ( به صورت معمول ) انجام دهيد ، زيرا نماز وظيفه ثابت و معينى براى مؤمنان است . منظور از ياد خدا در حال قيام و قعود و بر پهلو خوابيدن ، ممكن است همان حالات استراحت در فاصله هائى كه در ميدان جنگ واقع مى شود باشد و نيز ممكن است به معنى حالات مختلف جنگى كه سربازان گاهى در حال ايستادن و زمانى نشستن و زمانى به پهلو خوابيدن ، سلاحهاى مختلف جنگى از جمله وسيله تيراندازى را بكار مى برند ، بوده باشد . آيه فوق در حقيقت اشاره به يك دستور مهم اسلامى است ، كه معنى نماز خواندن در اوقات معين اين نيست كه در ساير حالات انسان از خدا غافل بماند بلكه ، نماز يك دستور انضباطى است كه روح توجه به پروردگار را در انسان زنده مى كند و ميتواند در فواصل نمازها خدا را به خاطر داشته باشد خواه در ميدان جنگ باشد و خواه در غير ميدان جنگ .

بسم الله الرحمن الرحیم

النبی فی تعلیمه امیر المومنین ع اربعین حدیثا، قال:
و تقیم الصلوه بوضوء سائغ فی مواقیتها و لا توخرها فان فی تاخیرها من عله غضب عز و جل

در هنگامیکه حضرت رسول ص چهل حدیث به امیر المومنین ع تعلیم می داد فرمود:
و نماز را در وقتش بوضوی کامل و شاداب بر پا کن، و تاخیرش نینداز٫
زیرا در تاخیر انداختن نماز بدون علت خشم خدای عز و جل است چگونه مسلمانی که می خواهد با نمازش جلب رضای پروردگار کند، ولی با تاخیر و تنبلی و سستی در نماز موجبات خشم و غضب الهی را فراهم می نماید.

اعوذ بالله من غضب الجبار

بسم الله الرحمن الرحیم

حضرت علی ع در نهج البلاغه خطبه ۱۹۹ به یاران خود درباره نماز چنین وصیت می کند:
کار گذاردن نماز را بر عهده بگیرید و نگه داشتن آن را بپذیرید، و آن را بسیار به جای آرید و با نماز خود را به خدا نزدیک نمایید که نماز نوشته شد بر مومنان و باید گزارده شود به وقت آن.
آیا گوش فرا نمی دهید به پاسخ دوزخیان که چون از آنها پرسیدند: چه چیز شما را در آتش سوزان درآورد؟
گفتند: ما از نمازگزاران نبودیم.
و نماز گناهان را می زداید چنانکه برگ را از درخت بزداید و گناهان را از گناهکار باز می کند چنانکه بند را از کسی باز نمایند.
و رسول خدا ص نماز را به چشمه آب گرم که بر در خانه مردی باشد توصیف می فرمایند که او روز و شب ۵ بار خودش را با آن آب می شوید و دیگر چرکی در بدنش باقی نخواهد ماند.

التماس دعا

1-تاخير و بي توجهي به وقت نماز:

امام صادق (ع):مراد از بي اعتنايي به نماز تاخير از اول وقت بدون عذر است.(بحار-ج83-ص6)

2-عدم رعايت آداب نماز در خلوت:

حضرت علي (ع):كسي كه در مقابل مردم با دقت و در خلوت بدون دقت نماز گزارد به نماز بي اعتنايي كرده است.(مستدرك -ج2-ص26)

3-عدم تعجيل و شتاب براي حضور در نماز جماعت:

در روايتي آمده كه:(كسي كه وضوي نماز خود را وقت اذان به تاخير اندازد يعني بجاي شتاب به سوي صفوف جماعت خوردن به چيزي يا خود را به كاري مشغول كند او به نماز بي اعتنايي كرده است.))

4-عدم يادگيري معاني نماز:

ندانستن معاني كلمات و جملاتي كه در طول شبانه روز بارها تكرار مي كنيم. و (هرگز دنبالش هم نيستيم كه تجويد و قرائت صحيح را ادا كنيم به معني بي اعتنايي به نماز است.

ما بايد براي طرف گفتگوي خويش اهميتي قائل باشيم و محتواي مذاكره و نجواي خود را با او بفهميم و با ادراك صحيح از جملات نماز در برابر او بايستيم.

5-عجله و شتاب در نماز:

سريع خواندن نماز و تبديل شدن به يك عادت همچون عمل ماشين نويسي بدون توجه به معاني و بدون رعايت خشوع و طمانيه از نشانه هاي ديگر بي توجهي به نماز است.استاد شهيد مطهري مي گويد:

((يك كاري همين قدر كه براي انسان عادت شد دو خاصيت متضاد در آن به وجود مي آيد و هرچه عادت بودنش افزون شود و تمرين انسان زيادتر گردد كار سهلتر و ساده تر انجام مي شود، يك ماشين نويس كه به ماشين نويسي عادت مي كند هرچه بيشتر عادت مي كند از توجهش كاسته مي شود، يعني از اينكه اين عمل او يك عمل ارادي و از روي توجه باشد كاسته مي شود و به يك عمل غير ارادي نزديكتر مي گردد،خاصيت عادت اين است.

اينكه در اسلام به مساله نيت تا اين اندازه توجه شده براي جلوگيري از اين است كه عبادت ها آنچنان عادت نشود كه به واسطه عادت به يك كار طبيعي و غير ارادي و غير فكري و غير هدفي و كار بدون توجه كه هدف درك نشود و فقط به پيكر عمل توجه ردد تبديل شود.

عجله و شتاب در نماز نبايد روح عبادت را كه ابزار محبت به خدا و معنويت در انسان است را بكاهد.))

(تعليم و تربيت در اسلام-ص197)

بي توجهي به نماز در روايات

هشدار!

1-تضيع نماز:

ليس مني من ضيع الصلاه آنكس كه نماز را تضيع نمايد از من نيست.

(رسول اكرم(ص)بحارج84ص242)

2-بي توجهي به وقت نماز :

امام علي(ع): ((تاخير نماز از اول وقت بدون دليل موجب غضب خداوند مي گردد.))

امام صادق(ع) فرمودند:((شيعيان ما را از دقت آنان در انجام به موقع نماز ها شناسايي كنيد.))

3-سبك شمردن نماز:

مَن استَخَف بِالصلاه لا يَرِدُ عَلَي الحوض لا و الله -آنكس كه نماز را سبك شمارد بخدا قسم ، روز قيامت در كنار حوض كوثر با من ملاقات نخواهد كرد.(رسول اكرم(ص)-بحار-ج83-ص9)

4-آيا روزي شما بدست من نيست؟

حضرت علي(ع):وقتي بنده اي نماز خود را با عجله و شتاب به پايان مي برد و آن را كوتاه مي كند خدا به ملائكه مي فرمايد:آيا نمي بينيد بنده من چگونه نماز خود را كوتاه مي كند گويا مي پندارد كه ((برآوردن حوائجش بدست غير من است كه اينگونه عجله مي كند؟))

5-دعاي شما به آسمان راه نمي يابد:

حضرت امام صادق(ع): ((هركس به نمازش بي توجه باشد دعايش به آسمان راه نمي يابد و در برابر اعمالش ماجور نمي گردد.))

6-بركت از عمر و روزي شما گرفته مي شود:

حضرت رسول اكرم(ص):سهل انگاري و استخفاف به نماز موجب فقر و تهيدستي و مانع روزي است.(بحار-ج80-ص21)

7-موجب تنگي و تاريكي قبراست:

حضرت امام صادق(ع):هركس به نمازش بي اعتنا باشد به تنگي و تاريكي قبر مبتلا مي شود(بحار-ج80-ص21)

8-عدم قبولي:

امام صادق(ع):(( خداوند جز نيكو را نمي پذيرد،پس چگ.نه آن عملي را كه مورد استخفاف واقع گرديده است بپذيرد، نمازي كه با سهل انگاري و تحقير خوانده مي شودمورد قبول خداوند متعال قرار نمي گيرد))